Evropska nedjelja mobilnosti 2025, koja je počela 16. septembra, završava se danas Svjetskim danom bez automobila (World Car Free Day). Ovaj dan obilježava se svake godine 22. septembra, promovišući car‑lite način života – manje zagađenja vazduha, tiši grad i sigurnije kretanje pješaka i biciklista.
Građani širom svijeta podstiču se da tog dana ostave automobile kod kuće i koriste alternative – javni prevoz, bicikle, trotinete ili jednostavno pješačenje. Gradovi dodatno podržavaju ovaj dan kroz organizovane ture pješačenja, biciklističke vožnje i druge aktivnosti koje promovišu održivu mobilnost. Na taj način se pozitivno utiče na zdravlje ljudi i prirode, ali i doprinosi ugodnijem boravku u urbanim sredinama.
Kako se Svjetski dan bez automobila održava u okviru Evropske nedjelje mobilnosti, čija je ovogodišnja tema Mobilnost za sve (Mobility for All), naglašava se da siguran i održiv prevoz treba da bude podjednako dostupan svim građanima.
Pročitajte još:
- Evropska nedjelja mobilnosti 2025 – Mobilnost za sve
- Avijacija i klima: Kondenzacioni tragovi jednako opasni kao CO₂
- Evropska pravila za hibride na udaru: industrija protiv strožih mjera
Istorija Svjetskog dana bez automobila
Pogledajmo kako je nastao Svjetski dan bez automobila. Podaci pokazuju da su se prve ideje o ograničavanju automobila i promociji efikasnijeg prevoza pojavile još tokom naftne krize 1973. godine. Prvi organizovani dani bez automobila održani su sredinom 1990-ih u gradovima kao što su Rejkjavik (Island), La Rošel (Francuska) i Bat (Velika Britanija).
Evropska unija je 1999. godine pokrenula projekat In Town Without My Car, koji predstavlja preteču današnje Evropske nedjelje mobilnosti.
Sljedeće godine, organizacija Car Busters (ranija verzija današnjeg World Carfree Network-a) uputila je otvoreni poziv za prvi Svjetski dan bez automobila, koji se održava 22. septembra u skladu sa evropskim Danom bez automobila. Od tada, aktivisti i građani širom svijeta svake godine organizuju događaje povodom ovog dana, promovišući održivu i inkluzivnu mobilnost, te podstičući zajednice da razmišljaju o gradovima sa manje automobila i više prostora za ljude.
Energetski portal