Denga virus koji se prenosi putem ujeda komarca, upalio je alarme u Evropi ali i širom svijeta, a glavni uzrok nastanka ovog virusa jesu klimatske promjene. Rast temperatura, povećana vlažnost i promjenljivi obrasci padavina stvaraju pogodne uslove za razmnožavanje komaraca, prenosioce denge.
Iz Svjetske zdravstvene organizacije (SZO) upozorili su da je ova situacija veliki izazov za javno zdravlje, te da je sve veći rizik od prenosa, porasta broja slučajeva pa čak i smrti.
„Klimatske promjene već utiču na distribuciju i sezonalnost komaraca vektora i klimatske uslove povoljne za prenos virusa. SZO je identifikovala 30 zemalja, uglavnom duž mediteranske obale, ali protežući se sve do Kavkaza i dalje, koje potencijalno mogu imati i komarce vektore i temperaturne uslove pogodne za virus. Povećan nadzor denge je uspostavljen u ovim oblastima, posebno tokom sezone komaraca u ljetnjim mjesecima“, navode oni.
Denga groznicu prenosi azijski tigrasti komarac (Aedes albopictus), koji je otkriven u 13 evropskih zemalja do 2023. godine: Italija, Francuska, Španija, Malta, Monako, San Marino, Gibraltar, Lihtenštajn, Švajcarska, Njemačka, Austrija, Grčka i Portugal.
SZO sa partnerima poput Evropskog centra za prevenciju i kontrolu bolesti (ECDC), trenutno sprovodi analizu i nadzor u zemljama u regionu gdje bi se mogli pojaviti autohtoni slučajevi.
ECDC je saopštio da je u Evropi zabilježeno 130 lokalno stečenih slučajeva denge, u poređenju sa samo 71 slučajem u desetogodišnjem periodu između 2010. i 2021. Takođe je zabilježeno 713 lokalno stečenih slučajeva virusa Zapadnog Nila kod ljudi i 67 smrtnih slučajeva, u devet zemalja EU tokom 2023. godine, uključujući mnoge regione gdje infekcije nikada ranije nisu bile zabilježene.
Pročitajte još:
- Godinu dana rekordno visokih temperatura u svijetu
- Narandžaste rijeke i potoci na Aljasci, šta je uzrok, a kakve su posljedice?
- Svjetski koralni grebeni izbjeljuju zbog vrućine
Iako je ovo manje od prethodne godine (1.133 slučaja), ECDC je zabrinut zbog široke geografske cirkulacije virusa. Prvobitno je bila prisutna u tropskim i suptropskim područjima, a sada se denga širi i na umjerenije zone. Do sada u 2024. godini nije prijavljen nijedan autohtoni slučaj denga groznice u Evropi, ali ljeto još nije počelo kada aktivnost komaraca vektora počinje. Iz SZO upozoravaju da većina zemalja ima ograničene kapacitete za testiranje, te da su većina slučajeva prve infekcije blagi i da zaraženi ne traže medicinsku pomoć, pa se stvaran broj slučajeva potcjenjuje.
Nakon uboda zaraženog komarca razvija se crvenilo i otečenost kože, vrijeme do početka simptoma je je od pet do osam dana, i u glavnom počinju naglo. Klasični simptomi uglavnom uključuju temperaturu, bolove u mišića i zglobovima, te osip sličan ospicama.
SZO je saopštila da ne postoji specifičan lijek za liječenje simptoma denga groznice, ali je nedavno odobrena vakcina „Dengvaxia“ za ljude koji su već bili zaraženi, i „Qdenga“, za one koji već imaju imunitet. U svakom slučaju najbolja je prevencija uboda kako bi izbjegli denga groznicu.
