Svi novi modeli automobila koji se prodaju u Evropskoj uniji sada moraju da imaju specijalni uređaj „Event Data Recorder“ (EDR), odnosno „crnu kutiju“ čiji je zadatak isti kao kod onih u avionima. U slučaju saobraćajne nezgode iz nje se mogu dobiti razni podaci na osnovu kojih lakše može da se odredi uzrok nezgode.
Ova novina uvedena je u skladu sa “General Safety Regulation” (GSR) odnosno opštim načelima o bezbjednosti, koju je prije dvije godine usvojio Evropski parlament sa ciljem da se do 2030. godine smanji broj nastradalih u saobraćajnim nezgodama.
Usvajanjem GSR 2022. tačno su predviđeni sistemi (Advanced driver assistant systems – ADAS) koji će morati da budu ugrađeni u vozila i preciziran je rok za svaki. To su, pored „crne kutije”, detekcija vozila koje dolazi iz „mrtvog ugla“, upozorenje na nevoljno napuštanje saobraćajne trake, automatsko kočenje, adaptivni tempomati, sistemi koji će uočavati pješake, bicikliste i slični koji se već ugrađuju u savremene automobile.
EDR bilježi podatke u vozilu prije, tokom i poslije saobraćajne nezgode sa zadatkom da pomogne u analizi događaja, a podacima neće moći da pristupi bilo ko već se čitati po nalogu sudije ili tužioca. „Crna kutija“ u automobilima za razliku od onih u avionima ne snima zvukove, a najvažnija uloga ovog sistema je preventivna jer se očekuje da utiče na ponašanje vozača.
U Sjedinjenim Američkim Državama „crne kutije“ se primjenjuju od 2014 . godine, gdje je primjećeno da pozitivno utiče na bezbjednost u saobraćaju.
Šta bilježi „crna kutija“?
– Podaci o dinamici vožnje prije sudara: brzina, položaj papučice gasa, status kočnice, ciklus paljenja tokom sudara, brzinu motora, ABS i aktivnost kontrole stabilnosti, ugao upravljanja.
Pročitajte još:
- Pet miliona eura zajma za adaptivno upravljanje saobraćajem u Sarajevu
- Za putnu infrastrukturu, telekomunikacije i unapređenje saobraćaja 62 miliona KM
- Od proljeća iz Banja Luke u Zagreb za sat i po
– Podaci o položaju vozila nakon sudara: promjena brzine u uzdužnim i popriječnim smjerovima.
– Informacije o sistemu: status sigurnosnog pojasa vozača i suvozača, kontrolno svjetlo vazdušnog jastuka, vrijeme postavljanja vazdušnih jastuka za vozača i suvozača.
Podaci u „crnoj kutiji“ se čuvaju mjesec dana, poslije čega se automatski brišu ukoliko nije bilo nezgode. U saobraćajnim nesrećama širom svijeta, prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije, godišnje život izgubi oko 1,25 miliona osoba, i to je jedan od razloga zbog čega je od početka jula u EU na snazi odredba kojom je “crna kutija” obavezna za sva nova vozila i ulazi u obavezni dio opreme. Treba naglasiti da stariji modeli automobila nemaju mogućnost naknadne ugradnje.
Energetski portal
