Dan planete Zemlje, koji se obilježava svakog proljeća 22. aprila, postao je jedan od najvažnijih događaja za podizanje svijesti o zaštiti životne sredine.
Inicijator Dana planete Zemlje bio je američki senator Gejlord Nelson iz savezne države Viskonsin. Senator je bio motivisan rastućom zabrinutošću zbog zagađenja i drugih ekoloških problema koji su postali očigledni tokom 1960-ih godina, ali naročito nakon ekološke katastrofe koja se dogodila 1969. godine kada je izliveno 11 miliona litara nafte u Pacifički okean prilikom rada jedne naftne platforme.
Od svog početka 1970. godine u Sjedinjenim Američkim Državama, ovaj događaj se proširio na mnoge zemlje, okupljajući ljude u zajedničkoj borbi protiv ekoloških problema kao što su klimatske promjene, zagađenje i gubitak biodiverziteta. Svake godine, milioni ljudi učestvuju u aktivnostima koje imaju za cilj očuvanje planete, i zajedno sade drveće, čiste parkove, održavaju edukacije o održivosti i sprovode mnoge druge aktivnosti.
Tema za Dan planete Zemlje 2024. godine je ,,Planeta protiv plastike”, koja naglašava štetu koju plastika nanosi našoj planeti. Plastika je svuda oko nas – u odjeći, aparatima, ambalaži za hranu i mnogim drugim proizvodima. Naša zavisnost o plastici za jednokratnu upotrebu ima katastrofalne posljedice za životnu sredinu. Proizvodnja plastike kontinuirano raste, a godišnje se proizvede oko 430 miliona tona plastike, od čega dvije trećine završi kao otpad. Ovaj otpad zagađuje rijeke, jezera, tlo i okeane.
Pročitajte još:
- PRIJEDLOGOM ZAKONA O ZAŠTITI PRIRODE UNAPRIJEĐENO OČUVANJE DIVLJIH VRSTA
- ZAGAĐIVAČI ĆE UBUDUĆE MORATI DA PLATE ČIŠĆENJE ZEMLJIŠTA
- PLASTIKA OD CELULOZE ZA ZDRAVIJU ŽIVOTNU SREDINU
Veliko pacifičko ostrvo smeća je jedan od najpoznatijih simbola plastičnog zagađenja. Ova ogromna masa plastičnog otpada, smještena između Havaja i Kalifornije, prostire se na površini od preko 1,6 miliona kvadratnih kilometara i teška je oko 80.000 tona. “Ostrvo” je stalno u pokretu zbog okeanskih struja, a zbog svoje gustine plastika ne može da potone. Ova masa otpada nije koncentrisana uvijek na jednom mjestu, već se širi i mijenja oblik, što otežava napore da se suzbije. Poređenja radi, površina Velikog pacifičkog ostrva je približno jednaka veličini Irana, a gotovo 18 puta veća od površine Srbije.
Mnoge životinje, uključujući morske kornjače, ptice i ribe, stradaju zbog unosa plastike u svoje organizme, često je greškom smatrajući za hranu. Foke i delfini često stradaju zbog toga što se uhvate u mreže i druge plastične materijale, što im otežava kretanje i disanje. Zbog toga su međunarodni napori ključni u borbi protiv plastičnog zagađenja. UN članice prepoznale su ovaj problem i dogovorile su se da do 2024. godine naprave pravno obavezujući instrument za zaustavljanje zagađenja plastikom.
Klimatske promjene su takođe ozbiljna prijetnja za našu planetu. Prema podacima UNEP-a, više od dvije milijarde hektara zemlje širom svijeta je degradirano, a broj i trajanje suša porasli su za 29 odsto od 2000. godine. Ako emisije staklene bašte ne budu značajno smanjene, temperature bi mogle da porastu do 2,9°C u ovom vijeku. Loš vazduh je još jedan veliki problem. Više od 99 odsto svjetske populacije udiše vazduh ne tako dobrog kvaliteta, što uzrokuje procijenjenih sedam miliona prijevremenih smrti svake godine.
UN postavlja ciljeve za rješavanje problema plastičnog zagađenja kroz niz strategija i akcija. Ciljevi uključuju smanjenje proizvodnje plastike za jednokratnu upotrebu, promovisanje kružne ekonomije, jačanje sistema upravljanja otpadom, i poziv na međunarodnu saradnju kako bi se riješio problem plastičnog zagađenja.
Da bismo približili koliko je zapravo brojka od 430 miliona tona plastike, UN je dao podatak da se gotovo više od 2.000 kamiona punih smeća izbaci u vodene ekosisteme na dnevnom nivou.
Dan planete Zemlje i napori UN-a podsjećaju nas da je zaštita planete odgovornost svih nas, a sistemske promjene su neophodne kako bismo obezbijedili održivu budućnost.
Energetski portal
