Dok Evropska unija teži energetskoj tranziciji i održivoj energiji, podaci Eurostata za 2023. godinu prikazuju nam stanje uvoza i izvoza zelenih tehnologija, prvenstveno solarnih panela, vjetroturbina i biogoriva, i potvrđuje rastuću potražnju ka obnovljivim izvorima energije. Ipak, postoje određeni ekonomski izazovi s obzirom da je jasno da EU mora učestvovati u složenoj mreži međunarodne trgovine.
EU kontinuirano teži da poveća svoju proizvodnju i upotrebu održivih izvora energije, ali i dalje postoji značajan disbalans između uvoza i izvoza zelenih proizvoda.
U 2023. godini, EU je uvezla značajno više ovih proizvoda nego što ih je izvezla, što ukazuje na veliku zavisnost od internacionanih tržišta. Uvoz solarnih panela iznosio je 19,7 milijardi eura, tečnih biogoriva 3,9 milijardi eura, dok su vjetroturbine uvezene u vrijednosti od samo 0,3 milijarde eura.
Što se tiče solarnih panela, uprkos smanjenju uvozne vrijednosti za 12 odsto u odnosu na prethodnu godinu, količina uvezenih solarnih panela je povećana za pet odsto. Ovo smanjenje vrijednosti možemo pripisati padu cijena, što sugeriše bolju pristupačnost i možda veću konkurenciju na tržištu. Kina dominira kao izvor uvoza, sa čak 98 odsto uvoza koji dolazi odatle, što EU čini značajno zavisnom od kineskih solarnih tehnologija.
Pročitajte još:
- EU: Prihode od trgovine emisijama ulaže u zelene projekte
- Ecomondo 2024: Italija na čelu ekološke tranzicije i globalne zelene ekonomije
- Na zgradi Opštine Stari Grad Sarajevo postavljena fotonaponska elektrana
Na izvoznom frontu, EU bilježi rast od 19 odsto u vrijednosti izvoza solarnih panela, dok je količina porasla za 37 odsto. Švajcarska je bila najveći pojedinačni uvoznik, preuzimajući 31 odsto izvoza iz EU, dok je Ujedinjeno Kraljevstvo pratilo ovu zemlju sa 25 odsto, što ukazuje na povećanu potražnju za EU solarnim tehnologijama u nekim od najrazvijenijih evropskih ekonomija izvan EU.
Za razliku od solarnih panela, vjetroturbine su pokazale obrnuti trend; EU je izvezla znatno veću vrijednost (2,0 milijarde eura) nego što je uvezla (0,3 milijarde eura). Izvoz vjetroturbina zabilježio je najveći rast vrijednosti, za 49 odsto, sa Velikom Britanijom kao vodećim tržištem za ove proizvode. Ovo sugeriše da EU ima konkurentsku prednost u tehnologiji vjetra na globalnoj sceni. U međuvremenu, tržište tečnih biogoriva se suočilo sa padom, sa smanjenjem vrijednosti i količine i uvoza i izvoza.
Iako je EU ostvarila napredak u razvoju trgovine zelenom energijom, očigledno je da postoji potreba za daljim jačanjem domaćih kapaciteta, posebno u proizvodnji solarnih panela. Rast izvoza ukazuje na potencijal EU da postane još važniji akter na globalnom tržištu zelene energije, ali zavisnost od uvoza, posebno iz Kine, predstavlja strateški izazov koji EU mora adresirati u budućim godinama.
Energetski portal
