Svjetska meteorološka organizacija, u saradnji sa Službom za klimatske promjene Kopernikus, objavila je izvještaj koji nam pruža detaljan uvid u stanje klime u Evropi za 2023. godinu pod nazivom ESOTC 2023.
Najnoviji podaci otkrivaju da je 2023. godina bila najtoplija ili druga najtoplija godina u istoriji u zavisnosti od skupa podataka. Temperatura u Evropi sada je za 2,3 stepena Celzijusa iznad predindustrijskog nivoa, dok je na globalnom nivou temperatura veća za 1,3 stepena Celzijusa što ukazuje na to da se Evropski kontinent zagreva najbrže u svijetu.
Temperature su bile iznad prosjeka tokom 11 mjeseci u godini, uključujući i najtopliji septembar u istoriji.
Iako ljeto 2023. godine nije bilo najtoplije zabilježeno u Evropi, pamtićemo ga po ekstremnim uslovima kao što su toplotni talasi, šumski požari, suše i poplave.
Izvještaj takođe ukazuje na veću smrtnost od toplote koja je u posljednjih 20 godina porasla za oko 30 odsto. Procjenjuje se da je smrtnost uzrokovana toplotom veća u 94 odsto evropskih regiona koji su praćeni.
Ekstremne temperature još uvijek nisu prepoznate kao veliki rizik po zdravlje od strane društva, osjetljivih grupa i pojedinih sistema zdravstvene zaštite, ali ohrabruje podatak što raste broj sistema ranog upozorenja na ekstremne vremenske prilike koje podižu svijest i poboljšavaju društvenu spremnost.
Pročitajte još:
- GLOBALNO ZAGRIJAVANJE: TUNDRE PRIJETE DA OSLOBODE USKLADIŠTENI CO2?
- VEĆINA ZEMALJA NE USPIJEVA DA ISPUNI OBEĆANJA U VEZI SA SMANJENJEM EMISIJA
- SUŠA DOVELA DO NACIONALNE KATASTROFE U ZIMBABVEU
Najviša zabilježena temperatura površine mora
Prošle godine izmjerena je najviša prosječna temperatura površine mora u Evropi ikada.
U junu, Atlantski okean zapadno od Irske i oko Ujedinjenog Kraljevstva bio je pod uticajem morskog toplotnog talasa koji je klasifikovan kao „ekstremni“, a u nekim oblastima je temperatura površine mora bila čak pet stepeni Celzijusa iznad prosjeka.
Padavine iznad prosjeka
Tokom 2023. godine u Evropi je u palo oko sedam odsto više padavina od prosjeka. U decembru je u gotovo četvrtini evropske riječne mreže zabilježen značajan porast nivoa rijeka. Jedna trećina evropske riječne mreže imala je riječne tokove koji su premašili „visoki“ prag poplava, a 16 odsto premašio je „teški“ prag poplava.
Prema preliminarnim procjenama iz Međunarodne baze podataka o katastrofama, poplave su prošle godine pogodile oko 1,6 miliona ljudi u Evropi i izazvale oko 81 odsto godišnjih ekonomskih gubitaka.
Sa druge strane, 2023. godine je zabilježen ispodprosječan broj dana sa snježnim padavinama u Evropi, posebno širom centralne Evrope i Alpa tokom zime i proljeća. Ovo je, zajedno sa visokim temperaturama tokom ljeta, doprinijelo neto gubitku glečerskog leda u svim dijelovima Evrope.
Milena Maglovski
