Svjetlosno zagađenje predstavlja ozbiljan ekološki problem sa kojim se suočava više od 80 odsto svjetske populacije. Međutim, nije do kraja poznato na koje sve načine noćno svjetlo utiče na biljke i životinje dovodeći do promjena u ekosistemima, zbog čega su stručnjaci sa Kineske akademije nauka u Pekingu riješili da bace novo svjetlo na ovo pitanje.
U studiji, objavljenoj u časopisu Frontiers in Plant Science, naučnici su željeli da odgovore na pitanje zbog čega je lišće biljaka u urbanim sredinama rjeđe oštećeno od strane insekata nego drveće u prirodi.
Odgovor leži u urbanom noćnom osvjetljenju koje je vremenom dovelo do promjena u ključnim funkcionalnim osobinama lišća čineći ih čvršćim i žilavijim.
Poznato je da postoje sličnosti između prirodnog i vještačkog svjetla, s tim što vještačko svjetlo tipično ima ograničen spektar, specifične talasne dužine i osvjetljenost u poređenju sa prirodnim svjetlom. Stoga prekomjerno noćno osvjetljenje tokom dužeg vremenskog perioda može dovesti do toga da se biljka ne prilagodi. Naučnici su posumnjali da bi se biljke, koje su izložene visokom nivu vještačke svjetlosti, fokusirale prije na odbranu nego na rast, proizvodeći čvršće listove sa više hemijskih odbrambenih jedinjenja i manje hranljivih materija.
Postoje studije koje ukazuju da je intenzitet noćnog osvjetljenja premašio prag adaptacije biljaka, što je dovelo do promjena u njihovim fiziološkim odgovorima.
Pročitajte još:
- Potrošili smo dozvoljene resurse – od danas živimo na dug planete
- Kako ekstremne temperature utiču na globalnu ekonomiju i zdravlje radnika
- Ministarstvo traži od Hrvatske zaustavljanje radova na vrelu Une
„Lišće koje nema oštećenja od insekata može usrećiti ljude, ali ne i insekte. Biljojedenje je prirodni ekološki proces koji održava biodiverzitet insekata“, rekao je jedan od autora studije, dr Šuang Žang za Kineske akademije nauka.
Kako biljojedi (u prvom redu insekti) sve teže dolaze do hrane u urbanim sredinama, njihov opstanak je doveden u pitanje. Smanjena brojnost insekata dalje ugrožava opstanak ptica i drugih vrsta koje se njima hrane, što najzad dovodi do dramatičnog gubitka biodiverziteta i promjena u ekosistemima.
„Opadanje brojnosti insekata je globalni obrazac primjećen posljednjih decenija. Trebalo bi da posvetimo više pažnje ovom trendu”, rekao je Žang uz napomenu da je moguće da noćno svjetlo i na drugi način doprinosi smanjenoj brojnosti insekata tako što ih, recimo, čini lakše uočljivim za grabljivice.
Stručnjaci upozoravaju da je visok intenzitet noćnog svjetla štetan za protok energije od urbanih biljaka ka višim trofičkim nivoima, predstavljajući potencijalnu prijetnju za održavanje biodiverziteta (npr. raznovrsnost artropoda, raznolikost ptica) u urbanim ekosistemima. Ipak, potrebna su dalja istraživanja da bi se u potpunosti razumjeli ekološki efekti vještačkog svjetla.
